Borelioza - ścieżki transmisji
W przyrodzie często dochodzi do niezrealizowanych kontaktów z kleszczami, ich larwami, nimfami czy owadami gryzącymi/ssącymi, w czasie których może dojść do zakażenia Borrelią. Jednak kleszcze, owady i komary są również odpowiedzialne za przenoszenie dużej liczby innych odzwierzęcych patogenów, takich jak KZM, wirusy Borna, anaplazma, Ehrlichia, Rickettsia, Bartonella, Chlamydia, Babesia itp.
Zgodnie z obecnym stanem wiedzy możliwy jest jeszcze inny sposób zakażenia, mianowicie podczas stosunku płciowego
Krętki Borrelii są spokrewnione z patogenem Lues/Syphilis; można je również regularnie wykrywać w okolicy pochwy zakażonych kobiet.
Krętek boreliozy Borrelia burgdorferi jest bezwzględnym pasożytem, który krąży między kleszczami a żywicielami kręgowców. B. burgdorferi zmienia białka na swojej zewnętrznej powierzchni w zależności od stanu każdego żywiciela. Do tej mikroskopii zastosowano przeciwciała immunofluorescencyjne do identyfikacji Borrelii wykazującej białko D na powierzchni zewnętrznej (żółty i czerwony). Zielone Borrelie nie rozwinęły tego białka.
NIAID, Bactérie de la maladie de Lyme, Borrelia burgdorferi (5661846104), CC BY 2.0
Choroby przenoszone drogą płciową
Badania serologiczne sugerują, że przenoszenie zakażenia u ludzi może nastąpić poprzez bliski kontakt. Oznacza to, że borelioza jest prawdopodobnie jedną z chorób przenoszonych drogą płciową (STD). Dlatego kontrola partnerska jest bardzo ważna dla pacjenta z boreliozą.
Czynniki wywołujące boreliozę są blisko spokrewnione z patogenem Lues/kiła. Kiła to klasyczna choroba weneryczna. Obie bakterie należą do grupy krętków, rodziny bakterii „helikalnych”. W organizmie człowieka bakteria wydziela toksyny, które prowadzą do typowego obrazu klinicznego. Podobnie jak w przypadku kiły, istnieje kilka stadiów choroby, które nachodzą na siebie lub mogą być oddzielone bardzo długimi okresami bezobjawowymi. Francuzi nie bez powodu nazywają boreliozę „kiłą leśną”, ponieważ jest ona bardzo podobna do kiły u ludzi pod względem przyczyny, objawów i występowania.
Ścieżki transmisji: Komary, meszki
Kiedy słyszymy o boreliozie, to pierwszą rzeczą, o której myślimy, są kleszcze. Ale nie tylko ugryzienie kleszcza może przenosić Borrelie; mogą to być inne owady, jak meszki lub gzy. Parazytolodzy udowodnili, że mogą to być również komary.
W ramach swoich badań naukowcy złapali komary w 42 miejscach w całych Niemczech od wiosny do jesieni 2013 roku. Dziesięć gatunków komarów wykazało posiadanie Borrelii, czyli bakterii, która może wywoływać boreliozę. Ogólnie rzecz biorąc, do 8,3% z 3600 złapanych komarów było nosicielami tego patogenu. Wiadomo, że komary są nosicielami poważnych chorób. Oprócz malarii komary są również odpowiedzialne za przenoszenie wirusa Zika w Ameryce Łacińskiej. Szacuje się, że każdego roku w Niemczech na boreliozę zapada od 100 000 do 250 000 osób. Oprócz kleszczy i komarów borrelię mogą przenosić gzy, pchły i meszki.
Objawy boreliozy
Borelioza i ewentualne współinfekcje wywołują podobne dolegliwości wieloobjawowe, które często nie są rozpoznawane jako przyczyna choroby i często są traktowane jako psychosomatyczne. Mogą „atakować” całe ciało. Zaobserwowane dolegliwości to:
Choroby grypopodobne
szybkie zmęczenie
Wypalenie Burn Out
depresja
„wędrujący” ból stawów
„Brainfog” (mgła mózgowa)
Trudności z koncentracją
natychmiastowe pragnienie oddania moczu
zwiększona potliwość
problemy z sercem
problemy skórne
zaburzenia widzenia
problemy ze słuchem
paraliż
Kwerenda lekarska wszystkich objawów i doświadczenia medycznego doprowadziła do powstania obrazu klinicznego. Wszystkie objawy mogą być również spowodowane przez inne patogeny (koinfekcje). W przypadku np. depresyjnego obrazu klinicznego, można wziąć pod uwagę także zakażenie wirusem Borna, który prawdopodobnie przenosi się z koni na ludzi, ale także z człowieka na człowieka.
Podsumowanie przyczyn nieskutecznej antybiotykoterapii:
Nierozpoznane inne zakażenie wirusami, innymi bakteriami, pasożytami, grzybami. Wytworzenie biofilmu.
Rozwój reakcji autoimmunologicznej: niewielka grupa osób dotkniętych chorobą ma znacznie zwiększone ryzyko wystąpienia takiej reakcji autoimmunologicznej wywołanej przez Borrelię z powodu zmiany w materiale genetycznym.
Brak wytwarzania przeciwciał: inna grupa osób dotkniętych chorobą nie może wytwarzać żadnych lub bardzo niewiele przeciwciał przeciwko Borrelii z powodu zmiany w materiale genetycznym (DNA). Zmiany te można wykryć w laboratorium.
Obciążenie toksycznymi metalami ciężkimi (rtęć, ołów, cyna...)
zaleca się sprawdzenie obrony:
o Kontrola tworzenia przeciwciał IgG, IgA, IgM
o Kontrola komórek obronnych poprzez różnicowanie limfocytów.
Ścieżki transmisji - kleszcze
Głównym nosicielem Borrelii są kleszcze. Według danych literatury naukowej np. w Brandenburgii, prawie co drugi kleszcz jest zarażony Borrelią. Charakterystycznym objawem, po przeniesieniu krętka Borrelii po ukąszeniu przez kleszcza, jest zaczerwienienie – tzw. rumień wędrujący. Jednak powstaje on tylko u co drugiej chorej osoby. Zaczerwienienie rozprzestrzenia się z czasem w kolisty sposób, podczas gdy środek powoli blednie i zanika. Objaw ten może pojawić się od kilku dni do kilku tygodni po ukąszeniu. U niektórych pacjentów zaczerwienienie jest całkowicie nieobecne. Jeśli rumień nie pojawi się, zakażenie Borrelią często nie jest rozpoznane. Choroba zwykle staje się dopiero wtedy zauważalna gdy pojawią się niespecyficzne objawy, takie jak bóle ciała lub gorączka. Bakterie mogą być przenoszone przez różne rodzaje kleszczy. Najczęstszym nosicielem w Europie jest kleszcz pospolity (leśny). Bakterie żyją w jelitach kleszcza, i potrzebują one kilku godzin, aby dostać się do ludzkiej skóry lub krwi po ukąszeniu. Dlatego szczególnie ważne jest szybkie i prawidłowe usunięcie kleszcza – często może to zapobiec zakażeniu. Pod żadnym pozorem nie należy ściskać kleszcza podczas jego usuwania, ponieważ to dosłownie „wpycha” patogen w miejsce ugryzienia. Następujące objawy są bardzo podobne do objawów infekcji grypowej: często jest to gorączka, wyczerpanie oraz ogólne uczucie rozbicia i złego samopoczucia.
Borelioza i KZM to choroby przenoszone przez kleszcze. Jednakże, podczas gdy szczepienie przeciwko KZM jest możliwe, to zapobiegawcza ochrona przed boreliozą nie istnieje. Szczepienie przeciwko KZM ma sens zwłaszcza dla osób mieszkających na obszarach zagrożonych kleszczami. Szczepienie jest jedynym sposobem, aby zapobiec chorobie.